Door de miljoenen jaren heen was het voor de mens essentieel om zich te beschermen tegen gevaar. Dat deed hij door in groepen te leven, sociale gedragingen te ontwikkelen en snel te kunnen reageren op dreiging. Om dat allemaal vol te houden, ontwikkelde het brein een slimme strategie: energie besparen.

Want energie was schaars – en soms levensreddend. Bijvoorbeeld als je plots moest vluchten, of dagen niets kon eten. Hoe minder energie het brein verbruikt bij alledaagse prikkels, hoe beter.

Daarom geeft het brein de voorkeur aan alles wat moeiteloos is. Wat het herkent. Wat vanzelf gaat. Wat het niet hoeft te analyseren. En precies dat verklaart waarom bepaalde dingen goed voelen – zonder dat we weten waarom. 

De bekende gedragseconoom en Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman gaf deze breinwerking twee namen: Systeem 1 en Systeem 2. Systeem 1 is ons automatische brein. Snel, intuïtief, energiezuinig. Systeem 2 is het rationele brein. Langzamer, bewust, maar ook vermoeiender.

En het opvallende? 95% van de tijd gebruiken we Systeem 1. Slechts zo’n 5% schakelt ons brein over op Systeem 2 – en dat alleen als het écht moet. Want redeneren, analyseren en reflecteren kost veel energie.